DEHB, Çocukluk çağının en yaygın nörogelişimsel bozukluklarından biridir. Genellikle çocuklukta teşhis edilir ve çoğunlukla yetişkinliğe kadar sürer. DEHB olan çocuklar dikkatlerini toplamakta, dürtüsel davranışlarını kontrol etmekte veya aşırı aktif olmakta zorlanabilirler.

Belirti ve Semptomlar

Çocukların zaman zaman odaklanma ve davranma sorunları yaşaması normaldir. Ancak, DEHB'si olan çocuklar sadece bu davranışları göstermezler. Semptomlar uzun süre devam eder, şiddetli olabilir. Okulda, evde veya arkadaşları ile iletişim kurmakta zorlanmalarına sebep olabilir.

DEHB'si olan bir çocuk şunları yapabilir:

• çokça hayal kurar,
• birçok şeyi unutur veya kaybeder
• Sürekli kıvranır veya kıpırdanır
• Çok konuşur
• Dikkatsizlik gösterek hatalar yapar veya gereksiz riskler alır
• Dürtülerine direnmekte zorlanır
• Sıra beklemekte zorlanır
• Başkalarıyla geçinmekte güçlük çeker

Çeşitleri

Bireyde hangi tür semptomların en güçlü olduğuna bağlı olarak DEHB'nin kendini gösterdiği üç farklı yol vardır:

• Ağırlıklı Olarak Dikkatsiz Davranış: Bireyin bir görevi organize etmesi veya bitirmesi, ayrıntılara dikkat etmesi, talimatları veya konuşmaları takip etmesi zordur. Kişinin dikkati kolayca dağılır veya günlük rutinlerinin ayrıntılarını unutur.
• Ağırlıklı olarak Hiperaktif-Dürtüsel Davranış: Kişi sık sık kıpırdanır ve çok konuşur. Uzun süre hareketsiz oturmak onun için zordur (örneğin yemek yerken veya ödev yaparken). Daha küçük çocuklar sürekli koşabilir, zıplayabilir veya bir yerlere tırmanabilir. Birey kendini huzursuz hisseder ve dürtüsellik sorunu yaşar. Dürtüsel biri, başkalarının sözünü çokça kesebilir, insanlardan bir şeyler çalabilir veya uygunsuz zamanlarda konuşabilir. Kişinin sırasını beklemesi veya yönergeleri dinlemesi zordur. Dürtüselliği olan bir kişi diğerlerinden daha fazla kaza ve yaralanma yaşayabilir.
• Kombine Davranış: Yukarıdaki iki tipin semptomları kişide eşit olarak mevcuttur. Semptomlar zamanla değişebileceğinden, davranış da zaman içinde değişebilir.

DEHB'nin Nedenleri

DEHB'nin nedenleri ve risk faktörleri bilinmemektedir, ancak güncel araştırmalar genetiğin önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Son araştırmalar, genetik faktörleri DEHB ile ilişkilendirmektedir.

Genetiğe ek olarak, bilim adamları aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer olası nedenleri ve risk faktörlerini sıralıyorlar:

Beyin hasarı
Hamilelik sırasında veya genç yaşta çevresel risklere maruz kalma
Hamilelik sırasında alkol ve tütün kullanımı
Erken doğum
Doğum ağırlığının düşük kiloda olması

Teşhis

Bir çocuğun DEHB'si olup olmadığına karar vermek, birkaç adımdan oluşan bir süreçtir. DEHB'yi teşhis edecek tek bir test yoktur ve kaygı, depresyon, uyku sorunları ve belirli öğrenme güçlüğü türleri gibi diğer birçok rahatsızlığın benzer semptomları olabilir. Sürecin bir adımı, DEHB gibi belirtilerle ilgili diğer sorunları ortadan kaldırmak için işitme ve görme testleri de dahil olmak üzere tıbbi bir muayeneden geçmeyi içerir. DEHB teşhisi genellikle DEHB semptomlarının, ebeveynlerden, öğretmenlerden ve bazen de çocuktan çocuğun davranışlarını öğrenerek derecelendirilmesi ile konulur.

Tedavi

DEHB'nin tedavisi genellikle birden fazla yaklaşımı içerir ve genellikle ilaçlar, psikoterapi, eğitim veya eğitim danışmanlığı ve sosyal beceri eğitimi gibi bir dizi stratejiyi kapsar.

İlaçlar: Çeşitli ilaçlar, DEHB'nin belirtilerini yönetmek için etkili olmuştur. Uyarıcılar genellikle ilk seçenek olarak kullanılır, ancak bazı durumlarda non-uyarıcı ilaçlar da kullanılır. İlaçların yan etkileri olabilir ve her birey farklı şekilde tepki verir, bu yüzden tedavi planı bireye özgü olmalıdır.

Psikoterapi: Bireysel ve grup terapisi, çocuğun DEHB ile başa çıkma stratejileri öğrenmesine yardımcı olabilir. Bu stratejiler, düşünce düzenlerini ve davranışlarını yönetmeyi, kendine güveni artırmayı ve olumsuz düşünme kalıplarını aşmayı içerebilir.

Eğitim veya Eğitim Danışmanlığı: DEHB'si olan çocukların aileleri ve öğretmenleri, çocuğun başarılı olması için stratejiler geliştirmek amacıyla eğitim danışmanı ile çalışabilir. Bu stratejiler, çocuğun ödevleri düzenlemesine ve zamanı yönetmesine yardımcı olabilir.

Sosyal Beceri Eğitimi: DEHB'si olan çocuklar, diğer çocuklarla ilişkilerinde zorluklar yaşayabilirler. Sosyal beceri eğitimi, çocuğun etkili bir şekilde iletişim kurma, paylaşma ve sıra beklemeyi öğrenmesine yardımcı olabilir.

DEHB'nin karmaşıklığı, çocukların ve yetişkinlerin yaşamlarında çeşitli zorluklara yol açabilir. Ancak doğru tedavi ve destekle, DEHB'si olan bireyler başarılı ve tatmin edici bir yaşam sürebilirler.

Önemli olan, bu konuda bilgi sahibi olmanın, anlayışın ve desteğin, DEHB'yi yönetmeye ve etkilerini azaltmaya yardımcı olabileceğidir. Bu yüzden DEHB hakkında daha fazla bilgi edinmek ve farkındalığı artırmak için bu konuda bilgilenmeye devam edin. Her adımda, bilgiye ve anlayışa doğru ilerlemeye devam edin, çünkü bu, bir çocuğun yaşam kalitesini iyileştirmek ve onun DEHB ile başarılı bir şekilde başa çıkmak için gerekli becerileri öğrenmesine yardımcı olabilir.